«

»

نوامبر 10

پوکی استخوان

پوکی استخوان چیست

پوکی استخوان نوعی بیماری است که با بررسی توده استخوانی و کاهش بافت استخوانی مشخص می شود و می تواند منجر به افزایش خطر شکستگی شود. این بیماری معروف به “دزد ساکت” ، یا زوال استخوان می تواند در طی چندین سال اتفاق بیفتد بدون بروز هیچگونه علائمی. متأسفانه اگر در زمان شکستگی تشخیص داده شود ، نشانه پیشرفت بیماری است. شایعترین شکستگی های مرتبط با پوکی استخوان در لگن ، ستون فقرات ، مچ و شانه است.
در بیماری پوکی استخوان (osteoporosis )، استحکام استخوان کم شده و در نتیجه خطر شکستگی استخوان افزایش می یابد. مهم ترین علت شکستگی های استخوانی در سنین بعد از یائسگی در زنان و افراد مسن، پوکی استخوان است.

علت پوکی استخوان

امروزه هیچ علت مشخصی برای پوکی استخوان مشخص نشده است. اما برخی از عوامل موثر که قابل تغییر هستند وجود دارد. کمبود هورمون های جنسی از جمله این عوامل است؛ در زنان کم شدن استروژن بعد از یائسگی و کم شدن تستوسترون در مردان خطر بروز پوکی استخوان را افزایش می دهد، تغذیه نیز دیگر عامل موثر است، چرا که اگر رژیم غذایی از دوران کودکی تا پیری حاوی مقدار ناکافی کلسیم و ویتامین D باشد، خطر پوکی استخوان و شکستگی های استخوان ناشی از آن زیاد می شود. برخی بیماری های ژنتیکی، غدد، گوارشی، خونی و روماتیسمی نیز در افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان موثر است و مصرف طولانی مدت بعضی داروها، زندگی بی تحرک و بستری بودن طولانی و همچنین مصرف بیش از حد مشروبات الکلی و سیگار نیز در تشدید پوکی استخوان موثر است.

تشخیص

در بسیاری اوقات پوکی استخوان علامتی ندارد که فرد متوجه شود، بنابراین به بانوان بالا ۶۵ سال و مردان بالای ۷۰ سال توصیه به انجام تراکم استخوان می شود، البته در برخی شرایط و در صورت وجود ریسک فاکتورهای خاص که فرد را در معرض شکسستگی استخوان قرار بدهند، به انجام تست سنجش تراکم استخوان در سن کمتر از ۶۵ سال نیز توصیه می شود که این ریسک فاکتورها شامل مصرف سیگار و الکل، وزن کمتر از ۵۸ کیلوگرم، استفاده از استروییدها به مدت طولانی، بزرگسالان مبتلا به بیماری هایی که باعث از بین رفتن استخوان می شود، یائسگی زودرس و سابقه شکستگی استخوان بدون وجود ضربه است.

علائم

پوکی استخوان معمولا در مراحل اولیه علامت خاصی ندارد و علایم آن کم کم یعد از اینکه بیماری پیشرفت کرد خود را نشان می دهند، بعضی از علایم شایع شامل

  • درد مفاصل
  • مشکل در ایستادن
  • مشکل در راست نشستن
  • کوتاه شدن قد در گذر زمان
  • آسان شکستگن استخوان با ضربات کم شدت

درد پوکی استخوان

پوکی استخوان بخودی خود دردناک نبوده، اما شکستن استخوان در اثر پوکی استخوان دردناک می باشد، معمول ترین شکستگی استخوان در این بیماری شکستن استخوان های ستون فقرات می باشد.

پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان

1. دریافت میزان مناسب کلسیم

از دریافت میزان کافی کلسیم اطمینان حاصل نمایید. بعضی از تحقیقات این میزان کافی را 1000 میلی گرم در روز برای افراد زیر 50 سال و 1200 میلی گرم در روز برای افراد بالای 50 سال می باشد. این کلسیم را می شود هم از طریق مکمل و هم از طریق بعضی از خوراکی ها تامین نمود.

2. دریافت میزان مناسب ویتامین D

از دریافت ویتامین D کافی اطمینان حاصل نمایید. بعضی از تحقیقات میزان کافی ویتامین D را 400-800 IU در روز برای افراد زیر 50 سال و 800-1000 IU برای افراد بالای 50 سال می باشد.

3. ورزش منظم

ورزش، یکی دیگر از راههای حفظ سلامت استخوان ها و پیشگیری از پوکی استخوان ورزش می باشد. ورزش هایی همچون پیاده روی، بالا رفتن از پله، آهسته دویدن، ورزش های راکتی و شنا مفید می باشند.